Bookmarked

Zoals jullie weten ben ik een enorme fan van alles wat met geschiedenis te maken heeft. Ik verslind verhalen over het verleden, zie ze voor mijn geestesoog herleven en kan niet genoeg krijgen van alle fantastische dingen die gebeurd zijn voor ik het levenslicht zag. Mijn voorliefde voor het verleden maakte ook dat ik in mijn spannende jeugdboeken met veel liefde en plezier een verhaal bedacht rond bekende personen uit het verleden.

Zelf heb ik natuurlijk ook een verleden en mijn zoektocht naar mijn voorouders bracht me op plaatsen en bij personen waarvan ik nooit gedacht had dat ik ermee verwant zou zijn. Zo’n 30 jaar geleden kwam ik voor het eerst in aanraking met het stamboom onderzoek, eerder toevallig door een boekje dat mijn moeder in handen kreeg. Met telkens een paar onderbrekingen heb ik in de loop der jaren een groot deel van mijn familie kunnen opsporen, de oudste stamt uit 1182. En nu het verleden weer volop leeft sinds Tom Waes ons door zijn geschiedenis van Vlaanderen heeft geloodst dacht ik dat het wel leuk zou zijn om jullie door die van mij te loodsen.

Dankzij het boekje dat mijn moeder in handen kreeg, weet ik dat wij via een zijlijn afstammen van de familie Van Moerbeke. En laat dat nu net de reden zijn dat ik zover terug in de tijd kon gaan. Genealogisch onderzoek tot ongeveer het begin van de 17de eeuw lukt vrij aardig, vooral omdat vele registers ondertussen gedigitaliseerd zijn, maar om verder in het verleden te duiken, moet je al veel geluk hebben. En dat had ik bij de Van Moerbekes, want net rond de tijd dat het hier nogal woelig werd en er al eens een huis in vlammen opging (waarbij veel documenten verdwenen), blijken mijn voorouders slim getrouwd te zijn. Ze werden baljuw (een soort sherif), griffier of burgemeester. Stel je daar niet al te veel van voor, de gehuchten van de 16de eeuw besloegen vaak niet meer dan een paar huizen, een boerderij of twee en een kerk. Maar het maakt wel dat van de mensen, die een officiele positie hadden veel meer bewaard is gebleven.

Nochtans was er vanaf 1500 de verplichting om huwelijken, geboorten en overlijden bij de parochie te registreren. Maar in 1566 brak de beeldenstorm uit en werden vele kerken in brand gestoken. De archieven gingen mee in rook op en zo verdween ook het spoor van heel wat gewone mensen.

Maar zoals gezegd begint mijn geschiedenis ergens in de 12de eeuw in een plaats die vandaag ergens in Noord-Frankrijk ligt, een regio die toen nog deel uitmaakte van het latere graafschap Vlaanderen.

Wouter (of Walter) stamt af van de St. Omaars, een bekende familie uit de streek. Zij zouden het de Franse koningen nog flink lastig maken in de eeuwen die volgen. Zoals je kan zien op het kaartje hierboven maakte Morbecque in die tijd deel uit van Vlaanderen en als je goed geluisterd hebt naar het verhaal van Tom Waes dan weet je dat ze daar niet echt een hoge pet op hadden van de Franse koning maar ook dat de streek zeer welvarend was.

Omwille van de constante dreiging vanuit Parijs, bouwde Wouter op de plaats van de eerste woonst een Motte of een versterkte burcht. Vanaf dan noemde de familie zich “Van Sint-Omaars geseyt Morbeke” en dat vond Jean Valois, de zoon van de Franse koning Filips IV niet zo leuk. Hij leidde in 1328 een strafexpeditie tegen die verdomde St. Omaars en het ging er hevig aan toe. De burgers werden afgemaakt en door middel van katapulten over de muren van het kasteel naar binnen gegooid in een poging om de familie uit te drijven. Uiteindelijk slachtte Valois heel de familie af. Met uitzondering van Denijs (Denis).

Denis was op dat moment 12 jaar en niet thuis, hij was op school. Na de slachtpartij vluchtte hij naar Engeland en plaatste zich onder de bescherming van de prins van Wales, Edward Woodstock. Die staat beter bekend als De Zwarte Prins en was de zoon van Edward III, koning van Engeland. Het overlijden van de Zwarte Prins was trouwens onrechtstreeks de aanleiding tot de Oorlog van de Rozen. Maar terug naar onze Denis, die plots geen familie meer had en ook geen thuis meer omdat het kasteel was ingenomen door de kroonprins van Frankrijk. Edward leidde zijn jonge protégé op tot een formidabel ridder. Ondertussen was de Honderdjarige Oorlog bij onze vrienden over het kanaal begonnen en samen met het leger van de Prins van Wales keerde Denis terug naar zijn vaderland. Daar versloeg hij de Franse legers en nam Jean Valois, die ondertussen koning was geworden, gevangen. Om de schande voor het Franse koningshuis nog wat groter te maken, verkocht hij Jean aan de Engelse koning Edward III voor 100 pond. Die verkocht hem later met forse winst terug aan Frankrijk. Denis had zijn voorvaderlijk huis terug en langzaam aan werd het landgoed veranderd van een burcht in een woonhuis.

Maar eigenlijk ben ik iemand vergeten in mijn haast om te vertellen over Denis en zijn kasteel. Die iemand is Willem van Moerbeke en iedereen kent deze man, tenminste als je opgelet hebt in de lessen geschiedenis. Maar over voorvader Willem vertel ik volgende keer meer.