Bookmarked

Het is misschien moeilijk te geloven, maar niet elke schrijver heeft dezelfde manier om een boek uit zijn brein te persen. Boek, verhaal, blog, maakt niet uit.

Organisch

Er zijn mensen die organisch schrijven. Die beginnen met een idee en die zien wel waar hun idee hen brengt. Ze maken het verhaal dus “as they go” of terwijl ze het schrijven. Dit is trouwens de manier waarop ik blogs en verhalen schrijf. Uiteindelijk zijn dat kleine stukjes en daarbij weet je wel ongeveer hoe je van begin tot einde geraakt. Het langste dat ik op deze manier schreef was een novelle (De Ongenode Gast). Ik begon met een beeld, een oudere dame staat ’s ochtends voor het raam van haar woonkamer en kijkt naar haar tuin. En daar ziet ze iets wat haar doet verstijven. Meer wist ik niet. Wie was die vrouw, waarom stond ze daar, waarom lag er iets tussen haar bloemen? Totaal geen idee. Elke keer als ik verder schreef moest ik het volgende stukje van de puzzel bedenken, en dat was eigenlijk best leuk. Alleen, aan het einde en bij het herlezen bleek dat ik op sommige stukken totaal de mist was ingegaan. Verkeerde naam, verkeerd beroep, verkeerd personage op de verkeerde plaats….. niks voor mij dus.

Planmatig

En dan heb je de planmatige schrijvers en daar reken ik mezelf zeker wel toe. Voor blogs en verhalen beperkt dat plannen zich tot inplannen in de agenda, onderwerpen zoeken en verdelen. Maar bij een boek of lang verhaal plan ik eerst het hele verhaal. Hoe doe ik dat?

• Eerst schrijf ik in een paar regels op waarover het gaat. Bijvoorbeeld: In een hotel zijn vier moorden gepleegd, de uitbaatster vraagt haar vriendin om een onderzoek in te stellen. Dat wordt niet in dank afgenomen door de dorpsbewoners en al snel valt er weer een slachtoffer. De vriendin overhaalt de lokale bevolking om samen te werken: als ze de moorden van vier jaar geleden kunnen oplossen, dan hebben ze ook de huidige moordenaar. Meer is het niet. Het is een idee – er zit een begin in, een midden en een einde.
• De volgende stap is die drie delen uit elkaar trekken in kleinere delen. Hoe is de relatie tussen de uitbaatster en de vriendin? Wat is er vier jaar geleden gebeurd? Is er een love interest? Zit die het onderzoek in de weg of net niet? Wordt de vriendin verdacht en waardoor geraakt ze terug vrij? Op welke punten zitten de spannende elementen en wat zijn ze (opgesloten, aangevallen, van de weg gereden, bedreigd, …..)
• Stap drie zijn de personages. Meestal heb ik na stap 2 al een goed idee van wie ik allemaal nodig heb. Ik maak een lijst en voor iedereen zoek ik een foto op internet die het best overeen komt met mijn idee van die persoon. Als het belangrijke personen zijn dan zorg ik ook voor een backstory of voor een verleden. Soms gebruik ik dat later ook effectief in het boek, soms is het gewoon voor mij zodat ik me kan inleven in hun leven.
• Stap vier is het meeste werk qua voorbereiding. Let op, tot nu toe heb ik nog geen letter van het uiteindelijke boek of verhaal op papier gezet. En dat gebeurt ook nu niet, behalve dan misschien de titels van de hoofdstukken. Ik ga heel het verhaal, met de antwoorden uit stap 2 nu opdelen in hoofdstukken. Voorlopig maak ik me er niet druk om of er veel of weinig in een hoofdstuk gebeurt, belangrijk is dat ik weet waar de scheidingen in het verhaal liggen. Elk hoofdstuk wordt ook nog eens onderverdeeld in scenes en voor elke scene voeg ik een korte beschrijving van wat er gebeurt toe. Als dat klaar is dan stop ik stap drie en vier in mijn favoriete schrijfprogramma (Scrivener) en dan ga ik aan de slag.
• Stap vijf is het schrijven van het boek. Ik neem scene na scene onder handen. De tekst moet niet perfect zijn, er kan best een kromme zin in zitten. Dat is op dit moment niet belangrijk. Het belangrijkste is dat in deze fase het verhaal geschreven wordt. Dat de structuur goed zit en dat het verhaal aan elkaar hangt. Zit ik vast met een hoofdstuk, dan ga ik verder met de volgende scene of de scene erna.
• Stap zes is de laatste stap voor het aangeboden wordt aan een uitgever. Nu worden alle zinnen opgepoetst en verbeterd tot het ook mooi en vlot leest. Spelfouten worden eruit gehaald, kromme zinnen worden recht gezet, scenes worden aangevuld of er wordt net wat geschrapt. En aan het einde van stap zes hou ik – als het goed is – een manuscript over.

Vergis u niet, het boek is nog niet klaar. Stel dat de uitgever het aanvaard, dan volgen nog een paar rondes redactie. Het gaat nog langs de proeflezers, er moet een flaptekst verzonnen worden. We kiezen nog een mooie cover en ook het binnenwerk moet verzorgd worden. Dit zijn allemaal dingen die ik doe in samenspraak met de uitgever, het is een wisselwerking van ideeën, ervaring en stijfkoppigheid soms 🙂

En als alles goed is gegaan, dan hou je een tijdje later je boek in de hand. Het meest magische moment van het proces. Maar daarover later meer.