Doemdenkers zeiden ooit dat robots voor ons zouden denken en dat elke creatieve uiting, elke individualiteit ten onder zou gaan aan automatisering en kunstmatige intelligentie.
Nu, u hebt uiteraard zelf al gezien dat AI niet meer weg te denken is uit onze digitale wereld. Leerkrachten klagen steen en been omdat ze haast zeker weten dat leerlingen hun opdrachten door een machine laten schrijven. Zelfs in onze browsers en tekstverwerkers is het concept van AI geslopen en het is moeilijk om te weerstaan aan de roep om ‘Snel effe een boek in elkaar te draaien’. Wel, ik besloot wat research te doen en de proef op de som te nemen.
Het internet staat vol van sites en blogs die je leren hoe je AI een boek kan laten schrijven, het klinkt allemaal veelbelovend: ‘Geef gewoon een aantal goeie prompts in’ (wat is een goeie prompt?), ‘gooi je boek op Amazon en de inkomsten stromen binnen’, etc. Ik heb het geprobeerd en ik kan je vertellen dat een uurtje ChatGPT’en niet voldoende is om de nieuwe Jack Ryan af te leveren. Ja, het programma kan je helpen met voorstellen te doen. Het kan een aantal hoofdstukken voorstellen en een synopsis van elk hoofdstuk geven. Maar de inhoud van de hoofdstukken moet je toch echt zelf schrijven. Want elke synopsis eindigt altijd met een hoogdravende paragraaf hoe alles love and peace is en hoe alles altijd weer goed komt.
Maar dan vond ik een site waar uitgelegd werd hoe je snel een prentenboekje kon maken en ik wilde het wel eens proberen. Zelf loop ik al heel lang met het idee rond om een boekje te schrijven voor jonge kinderen met een beperking, maar die dankzij hun creatieve geest kunnen vluchten in hun verbeelding en de avonturen, die ze niet meer fysiek kunnen beleven, terug vinden in hun hoofd, waar beperking niet bestaat. Er was één probleem – ik kan niet tekenen! En voor zo’n jonge doelgroep moeten er plaatjes bij. Een ideaal projectje dus om het eens door een AI te draaien. Het afgewerkte product lijkt in niets op wat ikzelf in gedachte had, maar het is een aardig boekje geworden. Aan het einde van dit artikel kan u het gratis downloaden en er zelf uw oordeel over vellen.
Het idee had ik al, dus ik moest gewoon aan ChatGPT vragen om er een verhaal van minstens 500 woorden over te schrijven. En dat deed het vrij netjes. Ik wilde niet teveel veranderen aan de tekst omdat het dan geen AI-boekje meer zou zijn, maar hier en daar moest ik de tekst wel aanpassen omdat die ook diende als prompt voor Midjourney of Edge Image Creator (daarmee maak je de plaatjes). Dit is wat eruit kwam:
De prompt gaf ik in bij ChatGPT en het resultaat zie je eronder. Ik markeerde in geel welke stukken ik wilde gebruiken om een afbeelding te genereren en dat ging niet zoals verwacht. De eersten zagen er prima uit. Een dorp in kauwgomballenkleuren viel voor het ding best mee.
Ik moet nog wel meegeven dat gewoon zeggen dat je een dorp wil niet het gewenste resultaat zal geven. Ik moest er nog een hele zooi achteraan gooien. Want het ding verwacht ook de stijl, het feit dat het een zuivere tekening moet zijn (noise reduction), graduele kleuren (anders wordt het te hard), een realistische textuur en tot slot wilde ik ook dat hij de afbeeldingen retoucheerde zodat er geen voet door een boom steekt of een vliegtuig door een huis.
En toen kwam het stuk waar hij echt wel moeite mee heeft, dat is namelijk ene hele reeks plaatjes maken van mensen, die consistent op elkaar lijken. Ik probeerde eerst om mijn personage een naam te geven en te beschrijven. Ik dacht – AI, dan moet hij toch intelligent genoeg zijn om te zien dat een blonde Mila overal een blonde Mila moest zijn. Maar dat was buiten de waard gerekend. De stijlen kwamen niet overeen, Mila ging van donkerhuidig naar een Scandinavische Alice-in-Wonderland en van sluik haar tot dikke krullen. Uiteindelijk heb ik min of meer op elkaar lijkende meisjes getoverd door telkens een zo duidelijk mogelijke beschrijving te geven en daar ging behoorlijk wat tijd inzitten. De afbeeldingen zijn nog steeds niet naar mijn zin, ze zijn veel te donker en soms lijken de meisjes een oog te missen of een totaal andere neus te hebben. Maar de opdracht was om alles via AI te doen dus al bij al is er een redelijk werkje tevoorschijn gekomen.
De volgende stap was om er in Canva een vloeiende inhoud van de maken. Ik had de tekst, ik had de afbeeldingen… nu moest dat allemaal samen in een boekje komen. Uiteraard werd het niet wat ik van een prentenboek verwacht. Ter vergelijking trok ik hier het boek over prinsen en prinsessen van mijn kleindochter open en dat zag er heel anders uit (natuurlijk, dat is waarschijnlijk met Indesign gemaakt en dat laat toe om tekst en afbeelding mooi in elkaar te laten lopen). Maar goed, ik ben er in geslaagd een consistent geheel van te maken en dat was wat ik me voorgenomen had.
Er zijn echter een paar bedenkingen die ik me maakte.
- Laat je niks wijsmaken, wat woorden in een programma gooien en na een druk op de knop een perfect boek in handen houden is nonsens.
- Als je de tekst niet verandert, verbetert of op z’n minst herschrijft zullen de plagiaatmachines je werk er onveranderlijk uitgooien.
Is AI dan totaal nutteloos voor een auteur? Nee, ik denk dat het in bepaalde gevallen kan helpen. Zelf ben ik een architect, dat wil zeggen dat ik eerst de opbouw van heel mijn boek doe voor ik nog maar begin te schrijven. Er kruipt heel wat tijd in het structureren van mijn verhaal, de personages te zoeken en een leven geven en voor elk hoofdstuk en subhoofdstuk een korte samenvatting te maken. En daar kan AI mij dus wel bij helpen, uiteindelijk is dat niet het creatieve stuk van een boek schrijven. Met een goede planningtool bereik je hetzelfde, alleen geeft AI je meer mogelijkheden. Ben je met de eerste planning niet tevreden dan kan je ChatGPT vragen om het nog eens te proberen. En zolang je in dezelfde chat blijft, kan je ook verwijzen naar dingen die hij eerder heeft uitgespuwd (vb. verdeel hoofdstuk 1: Een nieuwe wereld in minimaal 5 subhoofdstukken met een synopsis van minstens drie zinnen.)
Het heeft me ook geholpen bij mijn eerste engelstalige jeugdboek. Hoewel ik gewend ben om professioneel Engels te schrijven, ben ik veel minder bekend met de woordenschat en zinsconstructie van een 12-jarige. Voor een aantal paragrafen heb ik aan Chatgpt gevraagd om het te herschrijven in een taal die gepast is voor een 12-jarige. Het systeem maakte de zinnen minder gecompliceerd en haalde te moeilijke woorden eruit. En dat was exact wat ik ook van een menselijke redacteur zou verwachten.
Kan je dus een boek schrijven met ChatGPT? Ik ben van oordeel dat het antwoord NEE is. Al het extra werk dat je er moet insteken om er een degelijk werk van te maken zorgt dat er geen toegevoegde waarde is in het laten schrijven van je meesterwerk door een robot. MAAR …. het kan je zeker helpen om van je manuscript een beter werk te maken. Of een menselijke redacteur je nu suggesties doet over een moeilijk stuk of een AI maakt mijns inziens niet zoveel uit, het belangrijkste is de kwaliteit van je werk.
En wat gebeurt er nu met mijn prentenboekje waar ik toch wel 2 dagen mee bezig ben geweest? Dat biedt ik ten eerste gratis als e-book aan en je kan het gewoon hieronder downloaden. Er zit wel een copyright op dus het is niet de bedoeling dat je het gaat versjacheren als je eigen werk. Maar je mag het gratis hebben en ook gratis doorgeven. Daarnaast ga ik een aantal gedrukte exemplaren laten maken en die zal ik verkopen op beurzen en dergelijke. De opbrengst ervan gaat integraal naar twee projecten, namelijk project leesbevordering dat ervoor zorgt dat kinderen weer meer lezen en een project dat kinderen met een beperking helpt een zo aangenaam en normaal mogelijk leven te leiden.
Laat zeker weten wat je vindt van het AI werkje, ik ben echt benieuwd 🙂
Bookmarked 
Plaats een reactie